Ydych chi’n ystyried rhedeg busnes o’ch cartref? P’un a ydych yn dechrau menter fach neu’n ehangu menter sy’n bodoli’n barod, mae’n bwysig deall pa ganiatâd y bydd ei angen a deall eich cyfrifoldebau.

A oes angen caniatâd arnoch?

Os ydych yn gwsmer i ateb ac yn bwriadu rhedeg busnes o’ch cartref, bydd yn rhaid i chi wneud cais am ganiatâd. Bydd angen i ni sicrhau na fydd eich busnes:

• Yn achosi niwsans i gymdogion
• Yn arwain at ormod o sŵn, traffig neu aflonyddwch
• Yn gofyn am newidiadau i strwythur eich cartref
• Yn torri rheoliadau iechyd a diogelwch.

• Pryd yr ydym yn debygol o roi caniatâd

  Fel rheol, byddwn yn rhoi caniatâd:

  • Os nad oes deddfau cynllunio’n cael eu torri
  • Os yw risgiau’n cael eu rheoli’n briodol
  • Os yw’r busnes yn gyfreithlon
  • Os nad yw’n achosi niwsans i gymdogion
  • Os byddwch yn cymryd cyfrifoldeb am weithredoedd eich cwsmeriaid
  • Os nad yw’n torri cyfamodau’r denantiaeth neu’r ystâd.

  Dylech nodi y gellir tynnu caniatâd yn ôl os bydd problemau’n codi neu os bydd cwynion yn dod i law.

• Effaith ar yr amgylchedd

  Rydym yn annog busnesau i fabwysiadu arferion sy’n garedig i’r amgylchedd, megis lleihau gwastraff, arbed ynni a phrynu deunyddiau cynaliadwy. Dylai ymgeiswyr ystyried hefyd sut y byddant yn rheoli unrhyw wastraff y bydd eu busnes yn ei gynhyrchu, gan sicrhau bod unrhyw ddulliau gwaredu’n ddulliau priodol a chyfrifol o safbwynt amgylcheddol. Mae ateb yn cefnogi ymdrechion i weithredu’n gynaliadwy, ac rydym yn annog pob busnes sy’n cael ei redeg o gartref rhywun i wneud yr un fath.

• Enghreifftiau o fusnesau y gallem eu cymeradwyo

  Os nad ydych yn siŵr a yw eich syniad am fusnes yn addas, dyma rai enghreifftiau o fusnesau y byddwn yn fodlon eu hystyried:

  • nwyddau/gwasanaethau cosmetig
  • trin gwallt
  • prydau parod/dosbarthu prydau (opsiynau dosbarthu’n unig, nid rhai sy’n golygu bod pobl yn galw i’w casglu)
  • tatŵs
  • gwarchod plant
  • garddio
  • cerdded cŵn
  • trefnu blodau
  • pobi cartref
  • crefftau.

• Busnesau na fyddwn yn eu cymeradwyo

  Ni fyddwn yn rhoi caniatâd i fusnesau:

  • Sy’n achosi niwsans, aflonyddwch neu ofid i gymdogion (e.e. problemau parcio, ymwelwyr mynych)
  • Sy’n ymwneud ag atgyweirio neu werthu cerbydau neu weithredu fflyd o dacsis
  • Nad ydynt wedi’u cofrestru gyda’r cyrff priodol neu nad oes ganddynt yswiriant
  • Sy’n golygu unrhyw weithgarwch anghyfreithlon
  • Sy’n rhy fawr i gael eu rhedeg yn briodol o gartref rhywun.

• Gofynion o ran yswiriant

  Gallai fod angen mathau penodol o yswiriant ar wahanol fusnesau. Mae enghreifftiau’n cynnwys y canlynol:

  • Yswiriant atebolrwydd cyhoeddus – Mae hwn yn eich gwarchod rhag damweiniau neu anafiadau os bydd cwsmeriaid neu gleientiaid yn ymweld â’ch cartref.
  • Yswiriant indemniad proffesiynol – Mae hwn yn ymdrin â chostau cyfreithiol a hawliadau am iawndal os ydych yn darparu cyngor neu wasanaethau.
  • Yswiriant atebolrwydd cynnyrch – Mae’n hanfodol ar gyfer busnesau sy’n gwerthu nwyddau ffisegol, rhag ofn y bydd eich nwyddau’n ddiffygiol neu’n achosi niwed.
  • Yswiriant atebolrwydd cyflogwr – Mae’n ofynnol os ydych yn cyflogi staff, hyd yn oed os ydynt yn gweithio o’ch cartref.

  Gwnewch yn siŵr eich bod yn gwirio pa yswiriant sy’n berthnasol i’ch busnes cyn dechrau arni.

• Cydymffurfio â’r gyfraith ar gyfer busnesau bwyd

  Os ydych yn bwriadu rhedeg busnes sy’n ymwneud â bwyd, bydd yn rhaid i chi gofrestru gyda’ch awdurdod lleol o leiaf 28 diwrnod cyn agor. Mae’n bosibl y bydd angen archwiliad hylendid bwyd arnoch hefyd, a bydd yn rhaid i chi gydymffurfio â rheoliadau diogelwch bwyd. Dylech ofyn i’ch cyngor lleol pa ofynion penodol sy’n berthnasol.

• Asesiadau risg

  Rhaid i chi gynnal asesiad risg o ran iechyd a diogelwch er mwyn nodi a rheoli unrhyw beryglon posibl i chi, y sawl yr ydych yn eu cyflogi neu ymwelwyr â’ch eiddo:

  • Nodi’r risgiau
  • Gwerthuso’r peryglon
  • Cymryd camau angenrheidiol i leihau’r risg
  • Rhoi gwybod i ni sut yr ydych yn rheoli’r risgiau hynny.

• Cynllunio ar gyfer argyfwng

  Er nad oes llawer o risg yn perthyn yn gyffredinol i redeg busnes o’ch cartref, mae diogelwch tân yn hanfodol. Sicrhewch fod gennych:

  • Larwm mwg sy’n gweithio ac sy’n cael ei brofi’n rheolaidd
  • Llwybr dianc clir sydd wedi’i gynllunio, pe bai tân

• Hysbysebu

  Nid ydym yn caniatáu i chi arddangos arwyddion, platiau masnachol neu hysbysebion yn eich cartref ond byddem yn eich annog i hyrwyddo eich busnes ar-lein neu yn eich cymuned.

• Cymorth i fusnesau newydd

  Gall dechrau busnes fod yn heriol, ond mae llawer o adnoddau ar gael i helpu pobl sydd newydd ddechrau eu busnes eu hunain. Gallech ystyried archwilio’r canlynol:

  • Digwyddiadau rhwydweithio lleol – cyfleoedd i gysylltu â pherchnogion busnes eraill a darpar gwsmeriaid.
  • Gweithdai a hyfforddiant yn y gymuned – sesiynau sy’n ymdrin â sgiliau busnes allweddol, e.e. ym maes marchnata, cyllid a gweithrediadau.
  • Grwpiau cymorth – fforymau neu gynlluniau mentora sy’n cynnig arweiniad gan entrepreneuriaid profiadol.
  • Busnes Cymru – cyngor a chymorth wedi’u hariannu gan y Llywodraeth i fusnesau newydd.

• Cymorth a grantiau busnes

  Mae cymorth a chyllid ar gael o amryw ffynonellau i’ch helpu i ddechrau neu ehangu eich busnes:

  • Busnes Cymru – Cymorth a chyngor wedi’u hariannu gan Lywodraeth Cymru
  • UK – Grantiau busnes amrywiol ar gael
  • Cyngor Sir Penfro – Cyngor a chymorth busnes
  • Cyllid Cronfa Ffyniant Gyffredin y DU – Rhaglen gan Lywodraeth y DU, sy’n cefnogi buddsoddiad lleol mewn busnesau a chymunedau
  • Ymddiriedolaeth ateb – Grantiau o hyd at £1,500 ar gyfer mentrau yn y gymuned sy’n ymwneud â’r economi, yr amgylchedd a llesiant.

Pethau i’w hystyried

Cyn dechrau eich busnes, bydd angen i chi ystyried:

• Eich contract meddiannaeth – Mae’n bosibl y bydd rhai contractau’n cyfyngu ar ddefnydd at ddibenion busnes.
• Caniatâd cynllunio – Mae’n bosibl y bydd angen caniatâd cynllunio os yw eich busnes yn golygu bod llawer o nwyddau’n cael eu danfon i’ch eiddo, bod arwyddion yn cael eu codi neu’ch bod yn cael ymweliadau gan gwsmeriaid.
• Yswiriant – Mae’n bosibl na fydd yswiriant arferol eich cartref yn cynnwys gweithgareddau busnes, felly gwiriwch eich polisi.
• Ardrethi busnes a threthi – Gallai rhedeg busnes o’ch cartref effeithio ar ardrethi busnes neu’ch treth gyngor. Ewch i GOV.UK i gael mwy o fanylion.

Sut mae gwneud cais

I wneud cais am ganiatâd i redeg busnes o’ch cartref a ddarperir gan ateb, llenwch ein ffurflen gais ar-lein:

Gwnewch gais yma

Sicrhewch fod y ffurflen yn cael ei dychwelyd gyda’r holl ddogfennau ategol perthnasol – megis dyfynbrisiau ar gyfer yswiriant busnes.

Wedi i chi gyflwyno’r ffurflen, bydd ein tîm yn adolygu eich cais ac yn cysylltu â chi os oes angen mwy o wybodaeth.

Angen mwy o gyngor? Cysylltwch â ni drwy anfon ebost i [email protected] a byddwn yn falch o’ch helpu!